Lễ hội Đền Chúa Thác Bờ - Thung Nai Hòa Bình

“Ai lên tới Thung Nai, Đà Bắc

Ngược sông Đà bến ngọc long lanh

Có ai đi lễ Mẫu Hòa Bình

Chợ Bờ, Hang Miếng thác ghềnh cheo leo …”

Có một mùa xuân, theo chân dòng du khách thập phương tấp nập hành hương lễ bái, ASM Travel đã có dịp đến tour du lịch Thung Nai và ghé thăm đền Chúa Thác Bờ.

Thác Bờ xưa vẫn gọi là thác Vạn Bờ, là đoạn sông Đà chảy qua chợ Bờ xã Hào Tráng cũ, nay thuộc xã Thung Nai huyện Cao Phong và xã Vầy Nưa huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình. Lúc còn chưa ngăn sông làm thủy điện, Thác Bờ - ghềnh Hoa nổi tiếng dữ dằn hiểm trở, đã nhấn chìm không biết bao nhiêu thuyền bè qua lại. Bởi vậy nhân dân bỏ công lập đền thờ Bà chúa, ngày đêm thành kính cầu mong Người phù hộ cho sóng êm bể lặng, cho thuyền bè qua lại trên những khúc sông hung hãn nhờ Người chở che mà thuận buồm xuôi gió.

Đền chúa Thác Bờ xưa đã chìm sâu trong lòng hồ. Đền Chúa ngày nay chính là được xây dựng lại trên nền của đền thờ cũ trong những năm giải phóng lòng hồ của công trình thủy điện Hòa Bình.

Cấu trúc đền Bờ gồm hai phần.

   - Phía tả ngạn, Đền gồm 3 gian, thiết kế kiểu vòm cuốn và mặt bằng chữ Đinh gồm nhà Đại bái và Hậu cung, hiện còn lưu giữ 1 quả chuông đồng đúc vào năm Thành Thái thứ 6.

   - Phía hữu ngạn, Đền được dựng bằng tranh tre nứa lá ngay dưới chân Thác Bờ, sau khởi công nhà máy thủy điện nước dâng lên đành phải di rời lên sườn núi cạnh bờ sông.

Đền thờ nhiều vị thần thánh trong tín ngưỡng dân gian: Ngũ vị Tôn ông, cộng đồng quan lớn, bà chúa Sơn Trang, Tứ phủ Thánh cô, Tứ phủ Thánh câu, Tứ phủ Chầu Bà, Tam tòa Đức Thánh Mẫu, Đức Đại Vương Trần Quốc Tuấn  … nhưng đặc biệt vẫn là thờ hai bà Chúa Thác Bờ.

Dân gian không rõ tên Bà Chúa người Dao, chỉ truyền tụng nhau về bà Đinh Thị Vân – tức Bà Chúa người Mường. Tục truyền rằng dưới thời vua Lê Lợi, hai bà có công phò tá, phụ trách mảng quân lương tàu bè giúp vua Lê vượt thác Bờ tiến quân lên Sơn La dẹp đảng Đèo Cát Hãn Lai Châu năm 1431.

Các bạn có thể xem qua sự tích đền Chúa qua bức ảnh chụp bảng viết tay tại đây:

Sự tích đền Chúa Thác Bờ - Thung Nai

Đền Thác Bờ nổi tiếng linh thiêng, lại cộng thêm địa thế phong thủy hài hòa, trước có sông, sau lưng có núi, tấp nập thuyền bè qua lại nên thu hút được rất nhiều du khách thập phương. Đền Bờ khai hội tháng Giêng, nhưng họ đổ về lễ tạ ngay từ tháng Chạp, cầu nguyện từ đền Trình lên đền Chúa, vừa đi lễ vừa thưởng ngoạn phong cảnh hữu tình.

Ngày rằm, mùng 1 hàng tháng, đền bà Chúa Thác Bờ thường diễn ra các buổi hầu đồng mê mị trong tiếng đàn ca, sáo nhị, và những câu hát chầu văn:

“Danh Chúa Thác sơn trang lừng lẫy, Đất Hoà Bình đã dậy oai linh. Nửa đêm giờ tý hiện hình, Áo pha màu tuyết bên mình túi dao.
Thường vượt suối băng đèo hái thuốc, Luyện một bầu tiên dược hồi sinh. Nức danh Tiên Chúa Hoà Bình,Vì đời đem lại tuổi xuân cho đồng.
Gieo lúa mạch ngô khoai sắn đỗ Cho người đời trăm họ yên vui Non tiên cảnh vật xa vời,...​

Lô xô đá mọc đầu nguồn

                                                          Khen ai khéo tạc thác luồng chơi vơi

                                                          Cảnh Thác Bờ là nơi thánh tích

                                                          Lập đền thờ thanh lịch xiết bao

                                                          Sông Đà nước chảy rì rào

                                                          Sau đền đá mọc thấp cao mấy tầng

                                                          Cảnh thanh tân thiều quang soi tỏ

                                                          Chúa Thác Bờ tiên nữ giáng sinh

                                                          Họ Mường áo trắng đai xanh

                                                          Lưng đeo xà tích bên mình túi dao (quai)

                                                          Đôi mắt phượng hoa cài trâm giắt

                                                          Vầng trán xinh vẻ mặt càng tươi

                                                          Môi son nở đoá hoa cười

                                                          Thanh tân lịch sự nét ngời thu ba

                                                          Tóc rườm rà rẽ đôi cánh phượng

                                                          Nét cong cong uốn lượn đường tơ

                                                          Xinh xinh để liễu thẫn thờ...​

Chúa Thác Bờ thường được hầu sau Chầu đệ Tam, Chầu Bé, hay trước lúc  vào hầu Tứ phủ. Hiện nay mọi người khi lên đồng hay hầu Chúa Thác Bờ (Chầu Đệ Tam ít về đồng hơn).

Nếu bạn cũng có chung một niềm đam mê với du lịch tâm linh, hãy đồng hành cùng với ASM Travel trên hành trình về với Thung Nai đi lễ Đền Bà Chúa Thác Bờ. Ăn trưa và nghỉ ngơi tại Nhà hàng Cối Xay Gió - Thung Nai